συντάσσω

ΝΜΑ, και αττ. τ. συντάττω και ξυντάσσω Α [τάσσω]

1. (ιδίως σχετικά με στρατό) βάζω στη σειρά, παρατάσσω

2. διατυπώνω κάτι εγγράφως, συγγράφω (α. «συντάσσω συμβόλαιο» β. «αὐτὸς ἄχρι τῆς ἑσπέρας ἔγραφε συντάττων ἐπιτομὴν Πολυβίου», Πλούτ.)

3. γραμμ. τοποθετώ, συνάπτω τις λέξεις σύμφωνα με τους κανόνες τού συντακτικού (α. «το κείμενο δεν έχει συνταχθεί σωστά» β. «τὴν ἐν πρόθεσιν μετὰ γενικῆς συντάσσει», Γρηγ. Κορ.)

4. συγκροτώ, καταρτίζω, διοργανώνω

5. διευθετώ, τακτοποιώ

6. (μέσ. και παθ.) συντάσσομαι

α) παρατάσσομαι σε σχηματισμούς μάχης

β) τάσσομαι με το μέρος ή με τη γνώμη κάποιου (α. «όλα τα μέλη τού συμβουλίου συντάχθηκαν με τις απόψεις τού προέδρου» β. «Τροιζήνιοι συνετάχθησαν εἰς Ἀχαιούς», Πλούτ.)

νεοελλ.

1. αναλύω συντακτικά ένα κείμενο

2. (το θηλ. τής παθ. μτχ. παρακμ. ως ουσ.) βλ. συντεταγμένη

3. φρ. «συντεταγμένη πολιτεία» — πολιτεία οργανωμένη βάσει δικών της θεσμών για τη ρύθμιση τών κάθε είδους εσωτερικών της σχέσεων και την αυτοδύναμη ανάδειξη, κατανομή, άσκηση και ανανέωση τής εξουσίας

μσν.-αρχ.

1. αποχαιρετώ

2. μέσ. υπόσχομαι

αρχ.

1. βάζω στην ίδια τάξη

2. ορίζω, επιβάλλω («σύνταγμα συντάξας εἰς ἑκατὸν ταλάντων πρόσοδον», Αισχίν.)

3. συνεισφέρω

4. (με κακή σημ.) μηχανεύομαι, επινοώ («ψευδῆ συντάξας καθ' ἡμῶν κατηγορίαν», Αισχίν.)

5. (με απρμφ.) διατάσσω, παραγγέλλω («δασμοὺς μέντοι συνέταξεν ἀποφέρειν καὶ τούτους», Ξεν.)

6. (για γιατρό) δίνω συνταγή

7. μέσ. α) κάνω τα σχέδια μου

β) τακτοποιώ τις υποθέσεις μου

γ) είμαι αποφασισμένος («περὶ παίδων ἀγωγῆς ἄκρως συντέταγμαι», Διογ. Λαέρ.)

δ) συμφωνώ με κάποιον

ε) αποδέχομαι αυτό ή το άλλο ποσό συνεισφοράς

8. παθ. α) προσδιορίζομαι

β) διοργανώνομαι για την πληρωμή συνεισφορών

9. (το ουδ. τής παθ. μτχ. παρακμ. ως ουσ.) τὸ συντεταγμένον

α) το προσδιοριζόμενο ποσό

β) συμφωνία

10. φρ. α) «συντάσσω τοὺς πεζοὺς τῷ ἱππικῷ» — παρατάσσω στην ίδια γραμμή το πεζικό με το ιππικό (Θουκ.)

β) «συντάσσω ὑπόθεσιν» — πραγματεύομαι εγγράφως κάτι (Διον. Αλ.).